Cizye

İslâm devletinde zımmî denilen gayr-i müslim vatandaştan, can ve mal güvenliklerinin korunmasına karşılık seneden seneye alınan vergi. Buna harâc-ur-ruûs (baş vergisi) de denir. Allahü teâlâ Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyuruyor ki: Kendilerine kitab verilenlerden Allahü teâlâya ve âhiret gününe inanmayan, Allahü teâlânın ve Resûlünün haram (yasak) ettiği şeyleri haram tanımayan, hak…

devam oku

Cûkî

Hindistan’da yayılan ve bozuk bir yol olan Brahmanizmin, cûk denilen dört rûhânî sınıfından birine mensûb olan kimse. Hind kâfirlerinin dervişlerine verilen ad. İslâmiyet’e uygun olmayan riyâzet (nefsin isteklerini yapmamak) ve mücâhedeler (nefsin istemediklerini yapmak) nefsin isteklerini artırır. Onu azdırır. Hindistan’daki Brehmen papazları ve Cûkî ismindeki sihirbazlar riyâzet ve mücâhedede çok…

devam oku

Cum’â Hutbesi

Cumânın ilk dört rek’atlik sünnetten sonra ve iki rek’atlik farzdan önce, imam tarafından cemâat huzurunda minberden Arabça olarak okunan hutbe. Cumâ hutbesi okunurken, bir kimsenin başka bir kimseye, sus yâhut iyi dinle demesi lüzumsuzdur. (İbn-i Âbidîn) Hatîbin, Cumâ hutbesinde emr-i ma’rûftan, dînin emirlerinden başka şeyleri, Arapça bile söylemesi harama yakın…

devam oku

Cübn

Korkaklık. Cübn, kötü huydur. (Muhammed Hâdimî) Cübn sâhibi olan kimse, zevcesine ve akrabâsına karşı gayretsizlik ve hamiyetsizlik gösterir. Onları koruyamaz. Zillete ve zulme boyun eğer. Harâm işleyeni görünce susar. Başkalarının malına göz diker. İşinde sebât etmez. Verilen vazîfenin ehemmiyeti ni anlamaz. (Muhammed Hâdimî)

devam oku

Cünüb

Gusletmesi (boy abdesti alması) gereken kimse. (Bkz. Gusl) Âyet-i kerîmede meâlen buyruldu ki: Eğer, cünüb iseniz (yıkanmak, gusül abdesti almak sûretiyle) temizleniniz… (Mâide sûresi: 6) Kirlenince çabuk gusül abdesti alın! Çünkü Kirâmen kâtibîn melekleri cünüb gezen kimseden incinir. (Hadîs-i şerîf-Ey Oğul İlmihâli) Resim, köpek ve cünüb kimse bulunan eve rahmet…

devam oku

Câhiliye Devri

İslâmiyet’ten önce hissin akla, kötülüğün iyiliğe hâkim olduğu, puta tapılan karanlık devir. Allahü teâlâ, Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyurdu ki: Onlar hâlâ Câhiliyye devrinin hükmünü mü istiyorlar? Allah’tan daha güzel hüküm verecek kimdir?Fakat bunu, gerçek anlayış sâhibi olan bir kavim (toplum) bilir. (Mâide sûresi: 50) Câhiliye devrinde en ileride olanınız, İslâm’a…

devam oku

Câiz Değil

1.Sahîh değil. Ağaçta belirmemiş olan meyveyi satmak, akıllı olmayan küçük çocuğun alış-verişi, yâni pazarlık edip, söz kesmesi câiz değildir. (İbn-i Hümâm) 2. Mekruh. Namaz kılmak için, Kâbe, câmi resmi bulunan seccâdeyi yere sermek câiz değildir. (Seâdet-i Ebediyye) 3.Haram. Alkollü içkilerin damlasını bile içmek câiz değildir. (İbn-i Âbidîn) 4.Fâsid, bâtıl. Yürüyerek…

devam oku

Câriye

Harbde esir alınıp İslâm memleketine getirilen kadın köle. Sizden hiç biriniz, sakın memlûküne (kölesine) kölem, câriyem diye seslenmesin. Yiğidim, oğlum, kızım desin. Onlar da size efendim, desin. (Hadîs-i şerîf-En-Nihâye) Kölenin, câriyenin nafakasını vermek (geçimini karşılamak) efendisine farzdır. (İbn-i Âbidîn)

devam oku

Bayramiyye

Anadolu’da yetişen evliyânın büyüklerinden Hacı Bayram-ı Velî hazretlerinin tasavvuftaki yolu. Bayramiyye yolu bir koldan Bâyezîd-i Bistâmî’ye diğer koldan Hasen-i Basrî’ye ulaşır. Hacı Bayram-ı Velî, ömrünün sonuna kadar İslâmiyet’i yaymak için çalıştı. Vefâtından sonra Bayramiyye yolunu talebelerinden Akşemseddîn ile Bıçakçı Ömer Efendi devâm ettirdiler. (Hüseyin Vassâf) Bayramiyye yolunda esâs maksad, Allahü…

devam oku