Endokrinoloji
(Bkz. Hormonlar)
Kategori: ansiklopedi
Endoskopi
Bâzı organların ve vücut boşluklarının, özel âletlerle bakılarak incelenmesi. Yemek borusu incelenecekse “özofagoskopi”, mide incelenecekse “gastroskopi”, onikiparmak barsağı incelenekse “duodeneskopi”, son barsak incelenecekse “rektoskopi”, mesane incelenecekse “sistoskopi”, akciğerin bronşları incelenecekse “bronkoskopi”, karın boşluğu incelenecekse “laparoskopi”, rahim incelenecekse “histeroskopi” adı verilir. Endoskopi için kullanılan âletlere genel olarak “endoskop” ismi verilmektedir.…
Fıtık
Karın içindeki organların, karın zarından yapılı bir kese ile sarılı olarak karın duvarındaki doğuştan veya sonradan olma bir yarıktan yâhut zayıf bir bölgeden geçerek karın duvarı dışında kendini belli etmeleri. Bu târif bütün fıtık türlerini anlatmaya yetmemektedir. Ancak bütün fıtıkları özellikleri ile anlatabilecek bir târif de yapılamamaktadır. Genellikle karın duvarı…
Fobi
Belli nesne veya şartlardan ferdin kaçmasına sebeb olan ve kaçılamadığında şiddetli heyecâna, bütün bedenin irkilmesine, bir fâcianın gelmekte olduğunu hissetmeye, derin bunalım ve depresyona, kalp çarpıntısı, tam bir halsizlik, terleme ve diğer heyecan belirtilerine sebeb olan bir hâl. Korkulan nesne ve şartlara göre isimler verilmiştir.Meselâ kapalı yerler korkusu (klostrofobi), açık…
Farenjit
(Bkz. Boğaz İltihabı)
Farmakoloji
İlâçların tesirlerini ve özelliklerini veya daha geniş mânâda ilâçlarla canlılar arasındaki etkileşimi inceleyen ilim dalı. Farmakoloji, biyolojinin bir dalı olup, diğer dallarla, özellikle fizyoloji ve biyokimyâ ile yakından ilgilidir. Biyolojinin çeşitli disiplinleri arasında birbirlerinin sahasına önemli taşmalar olmasına rağmen, ilâçlar ve ilâç tesirleri hakkındaki geniş bilgilerin, ilmî bir şekilde…
Fibrin
Fibrinojenden trombin tesiri ile meydana gelen ve kanın pıhtılaşmasında önemli rol oynayan protein. Bir bölgeden kanama olduğunda, orada fibrinojenden fibrin lifleri husule gelir. Bu lifler kırmızı ve beyaz kan hücrelerini adeta bir ağ gibi tutarak pıhtıyı meydana getirirler. Daha sonra fibrin liflerinin boylarının kısalmasıyla pıhtının sıvı kısmı açığa çıkar ve…
Hepatit
Karaciğerin iltihâbî hastalıklarına verilen isim. Genellikle sarılıkla kendini gösteren hepatitlerin seyrinde karaciğer yetmezliği belirtileri de ortaya çıkabilir. Hepatiti yapan birçok sebeb olabilir. Bunların başında virüsler gelir. Ayrıca parazitler, mantarlar, bakteriler, alkol, bâzı ilaç ve zehirler de hepatite yol açmaktadırlar. Hepatitlerin had ve müzmin şekilleri vardır. Had viral (virüs tarafından yapılan)…
Hallusinasyon
Bir his organını uyaran hiçbir nesne veya uyarıcı olmaksızın, alınan bir hissin mevcudiyetine samîmi olarak inanma hâli. Ruh hastalıklarında sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Hallüsinasyonlarda kişi, bir hastalığının olduğunu bilmeden, gördükleri, işittikleri ve hissettiklerine tamâmiyle inanır. Gözlerinde bir bozukluk olan şahısta veya migrende görülen ışık parıltıları ve zigzag çizgiler hallüsinasyon…
Kodein
Afyondan elde edilen bir uyuşturucu (narkotik) Morfinden de üretilebilen kodein, morfinden daha zayıf bir narkotik olup, alışkanlık yapma dereceside keza daha azdır. Bu yüzden en çok kullanılan uyuşturucudur. Ağrı dindirme etkisi aspirininkinden çok yüksek, morfininkinden azdır. Uyuşturma etkisi 2-3 saat kadardır. Öksürük azaltma etkisi de olup, astımlı kimseler için…