Kendisine iyilik etmeyene hediye vermek, ihsânın en üstün derecesidir. Kötülük edene ihsânda bulunmak, insanlığın en yüksek derecesidir… İbn-i Dehhân hazretleri fıkıh, lügat ve ferâiz (mîrâs) ilimleri âlimlerdendir. Doğum târihi bilinmemekte olup, 590 (m. 1194)’de Şam’da vefât etti. Vefatından kısa bir zaman evvel buyurdu ki: Hadis-i şerifte, (Sadaka vermekle mâl azalmaz. Allahü teâlâ, affedenleri azîz eder. Allah rızası için affedeni, Allahü teâlâ yükseltir) buyuruldu. Bu hadis-i şerifte bildirilen sadaka, farz olan zekât demektir. Tevâzu edenin tâatlarına, ibâdetlerine, daha çok sevap verilir. Günahları, daha çabuk affolunur. İnsanın yaratılışında, hayvânî ruhun arzuları bulunmaktadır. Malı, parayı sever. Gazap, intikam, kibir sıfatları görünmeye başlar. Bu hadis-i şerif, bu kötü huyların ilâcını bildiriyor. Sadakayı, zekâtı emrediyor. Affederek, gazabı, intikamı temizliyor. Hadis-i şerifte, affetmek, mutlak olarak, şartsız olarak bildiriliyor. Hakkını almak mümkün değilse de, affetmek iyidir. Mümkün ise, daha iyidir. Çünkü, hakkını geri almaya kudreti var iken affetmek, nefse daha güç gelir. Zulmedeni affetmek, hilmin, merhametin ve şecâatin en üstün derecesidir. Kendisine iyilik etmeyene hediye vermek de, ihsânın en üstün derecesidir. Kötülük edene ihsânda bulunmak, insanlığın en yüksek derecesidir. Bu sıfatlar, düşmanı dost yapar. Kötülük edene iyilik yapan kimse, nimetlerin şükrünü yapmış olur. İyilik edene kötülük yapan kimse, küfrân-ı nimet etmiş olur. Hakkını alandan, yalnız hakkını geri almak, fazlasını almamak, (İntisâr) olur. Affetmek, adaletin yüksek derecesi, intisâr ise, aşağı derecesidir. Adalet, sâlihlerin en yüksek derecesidir. Affetmek, bâzan zâlimlere karşı aczi gösterebilir. Zulmün artmasına sebep olabilir. İntisâr, her zaman zulmün azalmasına, hattâ yok olmasına sebep olur. Böyle zamanlarda, intisâr etmek, affetmekten daha efdal, daha sevap olur. Hakkından fazlasını geri almak (Cevr), zulüm olur. Cevr edenlere azap yapılacağı bildirilmiştir. Zâlimi affeden, Allahü teâlânın sevgisine kavuşur. Zâlimden hakkı kadar geri almak, adalet olur. Kâfirlere karşı adalet yapılır. Fakat gücü yettiği hâlde affetmek, güzel ahlâktır. Resûlullah, bir kimsenin zâlime bedduâ ettiğini görünce, (İntisâr eyledin!) buyurdu. Affeyleseydi, daha iyi olurdu…